Uitslapen met de slapers

Transformaties

tot 2024 – Aanpassingen aan het matras

Voor de techniek van de luchtmatras kreeg ik hulp bij het pneumatische systeem. Een kleine compressor blaast het matras op. Toch is het matras al meerdere keren stukgegaan door de luchtdruk. Daardoor zijn er verschillende aanpassingen uitgevoerd aan de dikte en stevigheid van het matras, maar ook aan de stof van het matrasovertrek. De techniek kan nog verder verbeterd worden, maar voorlopig ontbreken de middelen om dit te realiseren.



Gemaakt in 2022

Thema:

De titel van dit werk is ontleend aan Billy Braggs song Waiting for the Great Leap Forwards (1988), waarin hij zingt: “You can be active with the activists. Or sleep in with the sleepers. While you’re waiting for the great leap forwards.”

 

De sculptuur verbeeldt zo’n slaper: een figuur die de handen tegen het gezicht houdt als een kussen, terwijl de benen in een staphouding staan. Aan de voorkant van het kunstwerk bevindt zich een matras dat langzaam wordt opgeblazen en weer leegloopt. Aan de figuur hangen pakken geraffineerde suiker, die met koorden verbonden zijn met het matras. Wanneer het matras slap wordt, trekt het gewicht van de suikerpakken het matras verstikkend om de figuur heen.

 

Het werk vormt een kritische reflectie op de westerse mens, waartoe de kunstenaar zichzelf nadrukkelijk rekent. Al 2500 jaar geleden schreef Heraclitus: “Mijn medemensen weten niet wat ze in wakende toestand doen, zoals ook slapers niet beseffen wat ze doen. Slapers zijn arbeiders, medewerkers aan het wereldgebeuren.” Toch lijken we sindsdien weinig te hebben bijgeleerd. De honger naar geld en macht, eigenbelang en gemakzucht blijven de mens drijven. Zolang het ons niet rechtstreeks raakt, gaan we gewoon door – of profiteren we er zelfs van.

 

De symbolische suikerpakketten verwijzen naar snelle suikers: ze geven een korte energieboost, gevolgd door een dip. Een treffende metafoor voor de cyclus waarin we ons telkens opnieuw laten in slaap wiegen. We dromen van vooruitgang, maar blijven ter plaatse trappelen.

 

Met dit werk wil de kunstenaar steun betuigen aan wakkere burgers en activisten, die ondanks alles kleine maar wezenlijke stappen vooruitzetten en anderen weten wakker te schudden. In het sculpturale transformatieproces werd gezocht naar kleuren die figuur en matras zo veel mogelijk laten samensmelten, zodat één visueel geheel ontstaat waarin vormverandering plaatsvindt. De menselijke figuur is bovendien gefragmenteerd – een bewuste keuze die aansluit bij het opiniestuk ‘Gevaren van de gefragmenteerde mens’ van psychiater Esther van Fenema (De Volkskrant).

 

 

 

 

(1) Herakleitos: Alles stroomt. Paul Claes, Athenaeum, Polak & Van Gennep, Amsterdam, 2014.
(2) https://www.encyclo.nl/begrip/geraffineerd

Materialen: polyurethaanschuim, houd, metaal, acrylhars, glasvezeldoek, marmerpoeder, luchtmatras, stof, suiker, koorden.

Afmetingen: 120x90x200cm