Sfincterman
‘Sfincterman’ is een beeld dat zich niet laat vastpinnen. Het groeit, vervelt en besmet. Wat begon als een sculptuur over het uitbraken van woorden en
meningen, ontwikkelde zich tot een participatief werk dat reflectie, twijfel en collectieve transformatie uitnodigt.
In elke fase blijft het centrale spanningsveld overeind: de strijd tussen wat binnen blijft en wat naar buiten wordt geduwd — tussen het gecontroleerde en het
ongeremde, het denken en het spuien.
Transformaties
2024 – Viruswoorden
Tijdens Transformatiestudio nr. 1: warm of koud in CC De Adelberg kregen de lintjes van Sfincterman een nieuwe context.
De lintjes, dragers van woorden, werden samengebracht op een muur, waar ze zich als virussen leken te verspreiden en te vermenigvuldigen. Woorden en zinnen werden een collectieve besmetting: taal zonder eigenaar, betekenis zonder oorsprong.
Drie Google-tekeningen en de 3D-animatie Haatradio sloten aan bij dit motief van virale groei. Samen vormden ze een tijdelijke constellatie waarin taal, beeld en digitaal rumoer elkaar besmetten tot één levend organisme.
2024 – Sfincterman met kleurententakels
Tijdens Transformatiestudio nr. 1: warm of koud in CC De Adelberg evolueerde Sfincterman naar een open geest die in kleur sprak.
De geschreven lintjes werden vervangen door transparante waterslangen, gevuld met gekleurd water. Wat voordien uit taal bestond — vluchtig, geladen, persoonlijk —
werd vloeibaar, anoniem, zintuiglijk.
De sculptuur transformeerde zo van een lege gestalte, gevuld met woorden en zinnen, naar een lichaam met gekleurde tentakels die zich rondom het beeld uitstrekken, zoekend naar verbinding. Waar eerder woorden het contact met de buitenwereld vormden, nemen nu kleur en materie die rol over. De communicatie blijft, maar wordt fysiek, direct, zonder woorden.
2024 – Sfincterman nr.0.0
In deze herwerking werd de sokkel — vroeger tot de rand gevuld met gespui — leeggehaald. De leegte scheidt nu het ongeremde van het geremde: bovenaan worden gedachten zonder reflectie uitgebraakt, terwijl de sokkel het ingehouden denken verbeeldt, het moment waarop woorden nog niet geformuleerd zijn.
Net als bij de figuur erboven werden aan de spijlen van de sokkel extra spuistukken toegevoegd. De polyurethaan-schuimpjes maakten plaats voor 3D-geprinte spuistukjes, die op vraagtekens lijken: kleine uitnodigingen tot reflectie. Wat zou jij zeggen of denken in plaats van Sfincterman?
Naast het beeld staat een bakje met 3D-geprinte kogels. Rond elke kogel zit een lintje waarop bezoekers woorden of zinnen kunnen schrijven. De kogels symboliseren
woorden als wapens: potentieel geladen, maar pas effectief wanneer ze worden ingezet.
De lintjes kunnen aan een leeg spuistukje worden bevestigd en vervolgens aan het kunstwerk worden gehangen — bovenaan als de woorden uitgesproken mogen worden,
onderaan als ze beter verzwegen blijven. Andere bezoekers kunnen de lintjes naar believen verplaatsen. Zo blijft het beeld in een toestand van voortdurende herordening.
Bovenstaande video's:
De lintjes rollen langzaam los en veroorzaken een trage, ademende vormverandering — een beeld dat zichzelf steeds herschrijft.
Om dit proces te begeleiden werd een videohandleiding gemaakt, bedoeld als onderdeel van de installatie.
2024 – Video Sfincterman samen met C-TAKT
In 2023 bracht C-TAKT regisseur Karel Tuytschaever en beeldend kunstenaar Niko Hendrickx samen om een videowerk te creëren rond Sfincterman nr.0.
De video toont een choreografie geïnspireerd op de sculptuur, een enerverende spraakopname, een tekstbanner en de hand van de kunstenaar die spuistukjes aan het
beeld hangt — een ritueel van besmetting en betekenisgeving.
Credits
Concept, direction & edit: Karel Tuytschaever
Dancer: Louka Gailliez
Director of photography: Lotar Legon
Gaffer & focus puller: Henry Commerman
Sound recording & mix: Bruce Stevens
Voice edit: VICE
Produced by C-TAKT
2020 - Sfincterman nr.0
‘Sfincterman’ is een hedendaagse superheld.
Door een overvloed aan oppervlakkig en eenzijdig geconsumeerde informatie zijn in zijn lichaam mutaties van meerdere sluitspieren ontstaan. Die mutaties hebben
grote delen van zijn weefsels opgeslokt en van zijn lichaam een onwaarschijnlijke leegte gemaakt.
Sfincterman beschikt over de bovennatuurlijke kracht om met zijn sluitspieren alles wat hem in de weg staat te bedelven onder een brij van vulgarisatie,
on-empathisch gewauwel, ondoordachte kritiek en alternatieve feiten.
Staande op een vermiljoen gekleurd vat laat hij alle remmingen los en ontvangt applaus.
De bagger is uiterst besmettelijk: zonder twijfel of kritiek neemt de toehoorder zijn kracht over. Zo wordt een kloon van Sfincterman verwekt en verspreidt hij zich verder onder de mensheid.
De verharde stukjes smurrie die rond het beeld op de sokkel liggen, kunnen door bezoekers willekeurig aan de ‘sluitspierringen’ worden gehangen. Op die manier verandert het kunstwerk telkens van vorm.
Weetje: een sfincter is een ronde spier die een hol orgaan afsluit. Sommige kunnen bewust aangespannen worden, andere werken onwillekeurig.
Rechts is een eerste videowerk te zien dat de wereld van Sfincterman in beweging brengt. (met geluid)